Het
gebeurt dikwijls dat mensen zich al langere tijd niet goed in hun vel voelen
zitten. Ze weten heel goed dat het ene onbehaaglijke gevoel zich op het andere
- aan het stapelen is, maar telkens worden die gevoelens weggeduwd – al dan
niet bewust, in de hoop dat alle narigheid zich weer vanzelf zal oplossen. En dat
lukt soms prima. Bijvoorbeeld wanneer een
feestje, een etentje, een middagje shoppen of een leuke vakantie tussendoor
alle sores even doet vergeten. Het ondernemen van dergelijke activiteiten kan
inderdaad een heilzame werking hebben en
het is dan ook beslist geen slecht idee om je daar op gezette tijden eens lekker
in onder te dompelen. Voor de korte
termijn helemaal niets mis mee.
Het wordt echter een heel ander verhaal wanneer men het zelfs druk begint te
krijgen met al die leuke activiteiten tussendoor, waardoor de innerlijke
problemen – waarvoor men even afstand nam – zich juist
nog verder opstapelen.
Een andere manier waarop dikwijls wordt getracht problemen uit de weg te gaan, is het zich
storten op werk of andersoortige verplichtingen die men zichzelf oplegt of laat
opleggen. Met dergelijk vluchtgedrag worden
belangrijke zaken steeds verder op de lange baan geschoven .
Iedereen
weet dat een confrontatie met de realiteit uitgesteld kan worden, maar dat deze
zich vroeg of laat toch zal aandienen – met of zonder ‘volle emmer’. Op een dag
ploft het ‘expansievat’ en zit je met de brokstukken.
Uitstel-
en vluchtgedrag zijn in zekere zin rationele gedragingen. Het zijn immers
keuzes die je maakt voor pleziertjes of verplichtingen die een goed of beter gevoel
op de korte termijn oproepen, terwijl het aanpakken van het werkelijke
(onderliggende) probleem mogelijk op langere termijn pas iets oplevert. We willen ons immers nú goed voelen en later
zien we dan wel weer verder.
Op een
dieper niveau bekeken zien we dat uitstellen
of vluchten vaak tot stand is gekomen uit gevoelens van (onmacht uit) angst.
Soms wil men juist heel graag een oplossing vinden, maar is men bang voor de
gevoelens en/of gevolgen die zich daarbij mogelijk zullen aandienen . Het is de
angst voor het onbekende, zonder direct te beseffen dat er ook ‘gereedschap’
voor handen is om een betere situatie aan te wenden of er in het uiterste geval
een staat van acceptatie mee te creëren.
Wanneer men zo vermoeid is geraakt dat alleen de gevoelens
rond de problematiek nog maar aanwezig lijken te zijn, is het zeer begrijpelijk
als men (even) niet ziet hoe men hier weer uit zal komen. Het ontbreekt dan aan
voldoende overzicht. Ieder mens bezit echter kwaliteiten waarmee weer een
andere wending kan worden gegeven aan ongewenste situaties/gevoelens. Soms kan
het handig of efficiënt zijn hierbij
hulp in te schakelen.
Een
stap naar hulp kan al een te grote stap lijken, al weet men van binnen dikwijls
dat het goed zou zijn om een keer gestructureerd te praten over hetgeen dwars
zit. Al is het maar om ‘gewoon’ even te kunnen ventileren zonder daarbij ‘gestoord’
te worden door goedbedoelde ‘diagnoses’ en/of adviezen van mensen uit je
omgeving, die overigens graag willen helpen maar eigenlijk niet voldoende in
staat zijn om bijvoorbeeld voldoende objectief te blijven.
Wanneer een (eerste) stap naar hulp uiteindelijk is gezet geeft dat vaak al wat
ruimte, hetgeen o.a. laat zien dat vrijuit praten helpt. Hiermee is echter
nog niet gezegd dat alles is opgelost, want daarvoor zal men uiteindelijk zelf
in actie moeten komen. Niets
gaat vanzelf op een weg van A naar B. Niemand kan immers zonder enige beweging,
vanuit volledige stilstand, de overkant van de straat bereiken. Als een ander
dat voor je doet weet je niet hoe het voelt om zelf de nodige stappen te zetten
en zal de ‘les’ zich vroeg of laat ongetwijfeld nogmaals aandienen.
Als
counsellor luister ik in eerste instantie goed en laat mensen hun eigen verhaal
zodanig aan zichzelf vertellen dat ze (beter) gaan zien en voelen waar de
schoen wringt. Men geeft daarmee eigenlijk zichzelf langzaam maar zeker de
inzichten die nodig zijn om verder te komen . Door de aandacht op persoonlijke talenten/kwaliteiten
te vestigen, worden (nieuwe) mogelijkheden geboden waarmee stappen gezet kunnen
worden om belettende angsten te overwinnen. Ik blijf altijd op de juiste afstand om het overzicht te behouden, maar ben
tegelijkertijd heel dichtbij om de juiste reflecties en feedback te kunnen
geven die de persoon in kwestie naar een moment brengen waarop hij/zij voor
weer een nieuwe stap zal komen te staan.
Wanneer men echter vasthoudt aan de intensiteit van het probleem, zal het
geheel of gedeeltelijk in stand blijven. De weg naar beter begint immers met de stap
die je zelf zult moeten zetten. De tweede stap brengt beide benen weer bij
elkaar en zo kun je stap voor stap het
vertrouwen in de beweging richting het uiteindelijke doel trainen, zodat angst
gaandeweg een goede kans krijgt om te verminderen en/of te verdwijnen.
Het
besef dat vasthouden aan huidige onzekerheden en angsten je geen stap
dichterbij een gewenste oplossing zal brengen, is een realiteit waarvoor je
uiteindelijk niet meer zal kunnen wijken. Jouw eerste stap in de richting van
verandering/verbetering is altijd jezelf daarvoor openstellen, zodat het
vertrouwen in de volgende stap kan groeien bij het besef dat je bewust een nare
periode achter je wilt laten en wilt werken met de mogelijkheden die je nieuwe perspectieven en kracht kunnen geven om uiteindelijk bij je doel uit te komen.